چگونه کمبود ویتامین b12 در آزمایش خون را جبران کنیم
فقر ویتامین ب 12 چیست ؟
داشتن کم خونی ، فقر ویتامین ب 12 به معنای آن است که بدن تان از کمبود این ویتامین رنج می برد.
شما به ویتامین ب 12 نیاز دارید تا بدن تان گلبول قرمز بسازد و اکسیژن لازم اندام های گوناگون را به آنها برساند.
علائم پایین بودن ویتامین B12 در آزمایش خون :
علائم کمبود ویتامین B12 در آزمایش خون می تواند شامل موارد زیر باشد :
فراموشی شدید
تپش قلب
احساس ضعف در بدن
حواس پرتی شدید و عدم تمرکز
احساس سرما
احساس افسردگی
مشکل در انجام راحت فعالیت های روزانه
اگر این علائم را دارید که برطرف نمی شوند ، توصیه می کنیم بدون اتلاف وقت آزمایش ویتامین B12 را انجام دهید.
خستگی ذهنی که می تواند ناشی از کمبود ویتامین B12 باشد نیز ممکن است به مرور زمان منجر به کند شدن مهارت های فکری شود.
چه عواملی باعث کمبود ویتامین b12 می شود ؟
بدن انسان قادر به تولید ویتامین ب 12 نیست ازهمین رو این ویتامین ضروری باید از طریق رژیم غذایی تامین شود.
اگرچه ویتامین b12 به وفور در مواد غذایی مختلفی از جمله گوشت ، ماهی ، تخم مرغ ، لبنیات و انواع نان و غلات وجود دارد اما کمبود این ویتامین تا ۲۰ درصد افراد جهان را درگیر می کند.
به همین خاطر است که معمولا انواع ویتامین های خانواده B قطعا در بهترین قرص مولتی ویتامین برای زنان ، مردان و حتی کودکان استفاده می شوند.
برای تامین ویتامین ب 12 چی بخوریم ؟
به شما ماهی سالمون ، جگر گاو ، ماهی قزل آلا ، شاه ماهی ، جگر مرغ ، فیله گوشت گاو ، بوقلمون ، ماست ، ماهی ساردین ، گوشت بره از مهم ترین منابع ویتامین B12 هستند
ویتامین B12 چیست ؟
ویتامین B12 یک ماده مغذی مهم است که به بدن شما کمک می کند سلول های عصبی و سلول های خونی را سالم نگه دارد همچنین به بدن شما کمک می کند تا DNA ، ماده ژنتیکی در تمام سلول های شما را بسازد.
بدن شما ویتامین B12 را به تنهایی نمی سازد ، بنابراین برای دریافت آن باید غذا و نوشیدنی هایی مصرف کنید که ویتامین B12 دارند.
ویتامین B12 در محصولات حیوانی که می خورید و می نوشید مانند گوشت ، لبنیات و تخم مرغ وجود دارد همچنین در غذاهای غنی شده (غذاهایی که ویتامین ها و مواد مغذی خاصی به آنها اضافه شده است) مانند غلات خاص ، نان و مخمرهای مغذی نیز یافت می شود.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 چیست ؟
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 زمانی اتفاق می افتد که بدن شما گلبول های قرمز سالم کافی نداشته باشد زیرا بدن شما کمبود ویتامین B12 دارد.
ویتامین B12 برای ساخت گلبول های قرمز لازم است به همین دلیل ، کمبود ویتامین B12 می تواند باعث کم خونی شود.
افراد بدون داشتن کم خونی می توانند کمبود ویتامین B12 داشته باشند.
کمبود ویتامین B12 چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد ؟
هر فردی در هر سنی ممکن است دچار کمبود ویتامین B12 شود.
احتمال کمبود ویتامین B12 در افرادی که 60 سال یا بیشتر دارند در مقایسه با سایر گروه های سنی بیشتر است.
کمبود ویتامین B12 چقدر شایع است ؟
تقریباً 1.5 تا 15 درصد افراد دچار کمبود ویتامین B12 هستند. در اینجا درصد افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند بر اساس محدوده سنی آورده شده است :
حداقل 3 درصد از افراد 20 تا 39 ساله
حداقل 4 درصد از افراد 40 تا 59 ساله
حداقل 6 درصد از افرادی که 60 سال یا بیشتر دارند
علت کمبود ویتامین B12 چیست ؟
کمبود ویتامین B12 زمانی اتفاق می افتد که شما به اندازه کافی ویتامین B12 نمی خورید یا بدن شما ویتامین B12 مصرفی شما را به درستی جذب نمی کند.
شرایط یا شرایطی که می تواند باعث کمبود ویتامین B12 شود عبارتند از :
کمبود ویتامین B12 در رژیم غذایی : افرادی که به اندازه کافی غذاهای حاوی ویتامین B12 را مصرف نمی کنند یا غذاهای غنی شده با ویتامین B12 مصرف نمی کنند ، ممکن است دچار کمبود ویتامین B12 شوند.
گاستریت : ورم معده التهاب مخاط معده است و یکی از علل شایع کمبود ویتامین B12 است. گاستریت می تواند باعث کمبود ویتامین B12 به دلیل کمبود اسید هیدروکلریک در معده شما شود که برای جذب ویتامین B12 مورد نیاز است.
کم خونی خطرناک : افرادی که دارای کم خونی خطرناک است ، یک بیماری نادر پزشکی ، قادر به ساخت فاکتور ذاتی ، پروتئینی که توسط معده شما ساخته می شود ، نیستند.
بیماری های گوارشی : بیماری هایی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارند ، مانند بیماری کرون و بیماری سلیاک ، می توانند از جذب کامل ویتامین B12 توسط بدن جلوگیری کنند.
جراحی : افرادی که جراحی دستگاه گوارش مانند بای پس معده (جراحی کاهش وزن) انجام می دهند ، ممکن است در جذب ویتامین B12 دچار مشکل شوند.
اختلال مصرف الکل : این وضعیت می تواند به سیستم گوارش شما آسیب برساند و باعث کمبود ویتامین B12 شود.
کمبود Transcobalamin II : این یک اختلال ژنتیکی نادر است که انتقال ویتامین B12 (به عنوان کوبالامین) در بدن را مختل می کند.
علائم کمبود ویتامین B12 چیست؟
کمبود ویتامین B12 می تواند علائم فیزیکی ، عصبی و روانی ایجاد کند.
علائم کمبود ویتامین B12 می تواند به کندی ایجاد شود و با گذشت زمان بدتر شود.
برخی از افراد ممکن است علیرغم داشتن سطح پایین ویتامین B12 در بدن خود هیچ علامتی نداشته باشند.
افراد مبتلا به کمبود ویتامین B12 می توانند علائم عصبی و یا آسیب بدون کم خونی (کمبود گلبول قرمز) داشته باشند.
علائم فیزیکی عمومی کمبود ویتامین B12
احساس خستگی یا ضعف بسیار
احساس تهوع ، استفراغ یا اسهال
مثل همیشه احساس گرسنگی نمی کند
کاهش وزن
داشتن درد در دهان یا زبان
داشتن پوست زرد رنگ
علائم عصبی کمبود ویتامین B12
بی حسی یا گزگز در دست ها و پاها
مشکلات بینایی
در به خاطر سپردن چیزها مشکل دارید یا به راحتی گیج می شوید
مثل همیشه در راه رفتن یا صحبت کردن مشکل دارید
اگر مشکلات عصبی ناشی از کمبود ویتامین B12 ایجاد شود، ممکن است برگشت پذیر نباشند
کمبود ویتامین B12 چگونه درمان می شود ؟
کمبود ویتامین B12 را می توان با ویتامین B12 درمان کرد. این بیماری اغلب با سیانوکوبالامین، نوعی ویتامین B12 ساخته دست بشر درمان می شود.
بسته به علت کمبود ، ممکن است فرد فقط تا زمانی که سطح ویتامین B12 به حالت عادی برگردد باید تحت درمان قرار گیرد ، یا ممکن است مجبور باشد تا پایان عمر خود از درمان ویتامین B12 استفاده کند.
گزینه های درمان ویتامین B12 عبارتند از :
داروی خوراکی ویتامین B12
تزریق عضلانی ویتامین B12
ژل بینی ویتامین B12
اسپری بینی ویتامین B12
عوامل خطر کمبود ویتامین B12 چیست ؟
اگر فردی یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر را داشته باشد احتمال ابتلا به کمبود ویتامین B12 بیشتر است :
سن بالای 75 سال : افراد مسن بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود ویتامین B12 هستند زیرا بدن آنها اغلب قادر به جذب کامل ویتامین B12 نیست.
داشتن اختلال دستگاه گوارش : اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک و بیماری کرون می تواند جذب ویتامین B12 را برای بدن دشوارتر کند.
پیروی از یک رژیم غذایی گیاهی یا گیاهخواری : ویتامین B12 به طور طبیعی فقط در محصولات حیوانی مانند گوشت و لبنیات یافت می شود.
به همین دلیل ، افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری دارند ، اگر غذاهای غنی شده با ویتامین B12 را به اندازه کافی مصرف نکنند ، بیشتر در معرض کمبود ویتامین B12 هستند.
مصرف برخی داروها : برخی داروها می توانند باعث کاهش سطح ویتامین B12 در بدن شما شوند ، از جمله متفورمین (دارویی که برای کنترل دیابت استفاده می شود) ، مهارکننده های پمپ پروتون (PPI برای درمان GERD و زخم معده استفاده می شود) ، مسدود کننده های هیستامین H2 و قرص های ضدبارداری خوراکی (قرص های ضد بارداری خوراکی).
ابتلا به سندرم شوگرن : افراد مبتلا به سندرم شوگرن بیش از شش برابر بیشتر در معرض کمبود ویتامین B12 هستند.
مصرف بیش از حد الکل : اعتیاد مزمن به الکل می تواند به سیستم گوارش شما آسیب برساند و باعث کمبود ویتامین B12 شود.
عوارض جانبی شدیدتر کمبود ویتامین B12 عبارتند از :
نوروپاتی محیطی
انحطاط نخاع
فلج
بی اختیاری روده و یا بی اختیاری ادرار
اختلال نعوظ
افسردگی
پارانویا و هذیان
از دست دادن حافظه
آیا کمبود ویتامین B12 می تواند باعث مرگ شود ؟
کمبود ویتامین B12 درمان نشده می تواند منجر به آسیب شدید سیستم عصبی شود که می تواند فرد را در معرض خطر بالاتر مرگ و میر قرار دهد.
کم خونی پرنیشیوز ، کمبود تولید گلبول های قرمز به دلیل کمبود ویتامین B12 ، می تواند باعث آسیب عصبی دائمی شود که در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ شود.
علائم کمبود ویتامین b12 در زنان و مردان
اگر آزمایش کوبالامین نشان دهنده کمبود این ویتامین باشد ، ممکن است با گذشت زمان دچار کم خونی شوید.
کمبود خفیف کوبالامین به احتمال زیاد هیچ علامتی ایجاد نمیکند اما در موارد شدید می تواند با علائم یا عوارض مختلفی همراه باشد عوارض کمبود ویتامین ب عبارت اند از :
ضعف ، خستگی یا سبکی سر
تپش قلب و تنگی نفس
پوست رنگ پریده
صاف تر به نظر رسیدن زبان
یبوست ، اسهال یا از دست دادن اشتها
مشکلات عصبی (مانند بی حسی یا سوزن سوزن شدن اندام ها ، ضعف عضلانی و مشکل در راه رفتن)
از دست دادن بینایی
مشکلات سلامت روان (مانند افسردگی ، از دست دادن حافظه یا تغییرات رفتاری)
در صورت داشتن چنین علائمی لازم است با متخصص داخلی مشورت کنید.
بسیاری از متخصصان پوست و مو کمبود ویتامین b12 و ریزش مو را با یکدیگر مرتبط می دانند.
ازهمین رو معمولا یکی از عوارض و علائم کمبود ویتامین b12 در زنان ریزش شدید موها مطرح می شود.
به یاد داشته باشید که بعضی از عوارض کمبود ویتامین ب ۱۲ مانند خستگی و افسردگی با کمبود ویتامین دی یکسان است.
باتوجه به مناسب بودن قیمت قرص ویتامین d توصیه می کنیم این ویتامین را نیز در رژیم غذایی خود قرار دهید.
غذاهای کباب پز گوشت مرغ ماهی حاوی ب12 می باشند لذا اینچنین خوراکی ها مانند با دستگاه مرغ بریان شده و با دستگاه کباب ترکی کم چرب نیز برای بدن مفید خواهد بود.